در دنیای امروز، بسیاری از بیماری‌های عفونی با پیشرفت‌های علمی و پزشکی تا حد زیادی قابل پیشگیری و کنترل شده‌اند. اما برخی از این بیماری‌ها همچنان تهدیدی جدی برای سلامت عمومی محسوب می‌شوند. یکی از این بیماری‌ها هپاتیت ب (Hepatitis B) است. اگر برای شما سوال شده که آیا هپاتیت ب درمان قطعی دارد؟ و روش های پیش رو کدامند، این مقاله از دکتر درد را دنبال کنید.
هپاتیت بی چیه؟
هپاتیت ب یک عفونت ویروسی است که توسط ویروس هپاتیت ب (HBV) ایجاد شده و مستقیماً کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این ویروس می‌تواند به دو شکل حاد (کوتاه‌مدت) یا مزمن (طولانی‌مدت) در بدن ظاهر شود.
هپاتیت ب حاد:
این نوع از هپاتیت ب معمولا چند ماه پس از ابتلا، خودبه‌خود توسط سیستم ایمنی بدن کنترل شده و ویروس از بین می‌رود.
علائم ممکن است شدید یا خفیف باشند و در برخی موارد، هیچ علائمی ظاهر نمی‌شود.
در بسیاری از بزرگسالان، این نوع هپاتیت بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابد.
هپاتیت ب مزمن:
زمانی که ویروس هپاتیت ب برای مدت بیش از ۶ ماه در بدن باقی بماند، به عنوان عفونت مزمن شناخته می‌شود.
این نوع بیماری می‌تواند در طولانی‌مدت باعث آسیب جدی به کبد شود.
احتمال مزمن شدن عفونت در نوزادان و کودکان خردسال بیشتر از بزرگسالان است.
راه های انتقال هپاتیت ب
هپاتیت ب از طریق خون و سایر مایعات بدن فرد آلوده منتقل می‌شود. راه‌های اصلی انتقال این بیماری عبارت‌اند از:
- انتقال از مادر به نوزاد (در هنگام زایمان)
- تماس جنسی محافظت نشده با فرد آلوده
- تماس با خون آلوده (تزریق با سرنگ مشترک، خالکوبی و پیرسینگ با ابزار غیراستریل، استفاده از تیغ مشترک)
- انتقال از طریق زخم‌های باز یا وسایل آلوده
علائم هپاتیت ب
هپاتیت ب می‌تواند بدون علامت باشد، اما در برخی افراد علائم زیر مشاهده می شود:
- خستگی مداوم
- زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)
- تیره شدن رنگ ادرار
- درد در ناحیه شکم و مفاصل
- از دست دادن اشتها و کاهش وزن غیرمنتظره
- تهوع و استفراغ
در موارد شدید، این بیماری می‌تواند به نارسایی کبد منجر شود که نیاز به پیوند کبد خواهد داشت.
در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای از بین بردن کامل ویروس هپاتیت ب وجود ندارد، اما برخی داروها می‌توانند ویروس را کنترل کرده و پیشرفت بیماری را متوقف کنند.
راه درمان هپاتیت ب چیست؟
برای درمان و یا کنترل هپاتیت ب روش هایی وجود دارد که به شرح زیر است:
داروهای ضدویروسی:
داروهایی مانند تنوفوویر (Tenofovir) و انتکاویر (Entecavir) می‌توانند تکثیر ویروس را مهار کرده و از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری کنند.
این داروها ممکن است به صورت طولانی‌مدت برای بیماران مبتلا به هپاتیت ب مزمن تجویز شوند.
- اینترفرون آلفا:
در برخی موارد، از اینترفرون آلفا برای تحریک سیستم ایمنی بدن جهت مقابله با ویروس استفاده می‌شود.
این روش درمانی معمولاً برای بیماران جوان‌تر و کسانی که دچار عوارض پیشرفته نشده‌اند، پیشنهاد می‌شود.
پیوند کبد (در موارد شدید):
در بیمارانی که به سیروز شدید یا نارسایی کبدی دچار شده‌اند، تنها راه‌حل ممکن پیوند کبد است.
راه‌های پیشگیری از هپاتیت ب
پیشگیری از هپاتیت ب بسیار آسان‌تر از درمان آن است. بهترین روش‌های پیشگیری عبارت‌اند از:
واکسیناسیون هپاتیت ب
واکسن هپاتیت ب یکی از موثرترین روش‌های پیشگیری است.
این واکسن معمولاً در سه دوز تزریق می‌شود و تا ۹۵ درصد در جلوگیری از عفونت مؤثر است.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه می‌کند که تمام نوزادان در بدو تولد این واکسن را دریافت کنند.
رعایت نکات بهداشتی
- استفاده از سرنگ‌های استریل و عدم استفاده مشترک از تیغ و وسایل شخصی
- انجام خالکوبی و پیرسینگ در مراکز بهداشتی و با تجهیزات استریل
- رعایت اصول بهداشت در مراکز پزشکی و دندانپزشکی
رفتارهای جنسی ایمن
- استفاده از کاندوم در روابط جنسی
- آزمایش‌های دوره‌ای برای اطمینان از عدم آلودگی به ویروس
جمع بندی
در حالی که درمان قطعی برای هپاتیت ب وجود ندارد، درمان‌های موجود می‌توانند به طور مؤثری تکثیر ویروس را کنترل کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند. پیشگیری از طریق واکسیناسیون نیز نقش کلیدی در کاهش شیوع این بیماری دارد.
