تصور کنید صبح از خواب بیدار می‌شوید و هنگام مراجعه به سرویس بهداشتی، متوجه تغییر رنگ ادرار خود می‌شوید. شاید رنگ آن کمی قرمز، صورتی یا حتی قهوه‌ای به نظر برسد. احساس نگرانی طبیعی است! آیا این یک مسئله جدی است یا چیزی موقتی؟ همراه دکتر درد باشید تا به بررسی این مشکل و ارائه راهکارها بپردازیم.
چه میزان خون در ادرار طبیعی است؟
وجود خون در ادرار که در اصطلاح پزشکی هماچوری (Hematuria) نامیده می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل ساده مانند کم‌آبی بدن یا ورزش شدید باشد، اما در برخی موارد، به مشکلات جدی‌تری مانند عفونت‌های ادراری، سنگ کلیه، بیماری‌های کلیوی و یا بیماری های شدیدتر برمی گردد.
این وضعیت ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد و میزان خطر آن بستگی به مقدار خون و علت زمینه‌ای دارد.
انواع هماچوری
هماچوری به دو نوع تقسیم می‌شود:
- هماچوری آشکار (Gross Hematuria): در این حالت، خون در ادرار به‌صورت واضح دیده می‌شود و ادرار ممکن است صورتی، قرمز یا قهوه‌ای رنگ باشد.
- هماچوری میکروسکوپی (Microscopic Hematuria): در این نوع، خون با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست و تنها با آزمایش میکروسکوپی تشخیص داده می‌شود.
میزان خطر هماچوری
هر دو نوع هماچوری می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات جدی سلامتی باشند. مهم نیست که چه مقدار خون در ادرار وجود دارد؛ حضور هر میزان خون نیازمند بررسی پزشکی است. برخی از علل هماچوری عبارت‌اند از:
- عفونت های دستگاه ادراری: عفونت‌ها می‌توانند باعث التهاب و خونریزی در دستگاه ادراری شوند.
- سنگ‌های کلیه یا مثانه: سنگ‌ها ممکن است به بافت‌های دستگاه ادراری آسیب رسانده و خونریزی ایجاد کنند.
- بیماری‌های کلیوی: برخی بیماری‌های کلیوی می‌توانند منجر به هماچوری شوند.
- بزرگ شدن پروستات: در مردان، پروستات بزرگ‌شده می‌تواند به هماچوری منجر شود.
- سرطان‌های دستگاه ادراری: سرطان‌های مثانه، کلیه یا پروستات ممکن است با هماچوری همراه باشند.
برای درمان خون در ادرار چه باید کرد؟
در صورت مشاهده خون در ادرار، حتی به مقدار کم، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است آزمایش‌های مختلفی مانند آزمایش ادرار، سونوگرافی یا سی‌تی اسکن را برای تشخیص علت هماچوری تجویز کند.
وجود خون در ادرار، یا هماچوری، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات مختلفی در دستگاه ادراری باشد. درمان این وضعیت بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. در ادامه، براساس منابع معتبر پزشکی، به بررسی روش‌های درمانی هماچوری می‌پردازیم:
- عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI): اگر هماچوری ناشی از عفونت ادراری باشد، پزشکان معمولاً آنتی‌بیوتیک‌هایی را برای از بین بردن باکتری‌های عامل عفونت تجویز می‌کنند. نوع و مدت مصرف آنتی‌بیوتیک بستگی به شدت عفونت و وضعیت بیمار دارد.
- سنگ‌های کلیه یا مثانه: در مواردی که سنگ‌های بزرگ کلیه یا مثانه باعث هماچوری می‌شوند، روش‌های درمانی مانند سنگ‌شکنی با امواج صوتی (ESWL) برای خرد کردن سنگ‌ها استفاده می‌شود تا به‌راحتی از طریق مجاری ادراری دفع شوند.
- بزرگ شدن پروستات: در مردانی که هماچوری به‌دلیل بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات) رخ می‌دهد، داروهایی مانند فیناستراید، دوتاستراید و تامسولوسین تجویز می‌شوند. در برخی موارد، جراحی نیز ممکن است مورد نیاز باشد.
- بیماری های کلیوی: اگر هماچوری ناشی از بیماری‌های کلیوی باشد، درمان‌های خاصی بسته به نوع بیماری و شدت آن توسط نفرولوژیست (متخصص کلیه) تجویز می‌شود.
- آسیب‌های فیزیکی: در صورت وجود آسیب‌های فیزیکی به دستگاه ادراری که منجر به هماچوری شده است، ممکن است نیاز به مداخلات جراحی یا درمان‌های حمایتی باشد.
نکته مهم: در صورت مشاهده خون در ادرار، حتی به مقدار کم، ضروری است که به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی تشخیص داده شود و درمان مناسب آغاز گردد.
