آیا میدانستید ممکن است فردی در جهان وجود داشته باشد که در صورت نیاز به انتقال خون، تقریبا هیچ بانک خونی نتواند برایش خون مناسب پیدا کند؟!
در دنیایی که گروههای خونی مانند A، B، AB و O برایمان آشنا هستند، وجود گروه خونیای به نام “طلایی” شاید شبیه افسانه به نظر برسد؛ اما این گروه خون بسیار نادر نهتنها واقعی است، بلکه فقط چند ده نفر در سراسر کره زمین آن را دارند. در ادامه با دکتر درد همراه باشید تا رمز و راز این گروه خونی منحصربه فرد را کشف کنیم.
کمترین گروه خونی دنیا
گروههای خونی براساس آنتیژنهایی که روی سطح گلبولهای قرمز قرار دارند تعیین میشوند. مهمترین سیستمهای طبقهبندی عبارتاند از:
- ABO system: گروههای A، B، AB و O
- Rh system: مثبت یا منفی بودن گروه خون (وجود یا عدم وجود آنتیژن RhD)
اما علاوه بر این دو سیستم اصلی، بیش از ۳۰ سیستم گروه خونی دیگر نیز وجود دارد؛ یکی از مهمترین آنها سیستم Rh-null است.
گروه خونی طلایی چیه؟
گروه خونی طلایی یا Rh-null به افرادی گفته میشود که هیچکدام از آنتیژنهای Rh (حدود ۶۱ نوع) را روی گلبول قرمز خود ندارند. این موضوع آنقدر نادر است که تنها حدود ۴۰ نفر در جهان با این گروه خونی شناسایی شدهاند و تنها کمتر از ۱۰ نفر از آنها اهداکننده فعال خون هستند.
چرا میگن گروه خونی طلایی؟
Rh-null در نتیجهی یک جهش ژنتیکی بسیار نادر در ژنهای مرتبط با سیستم Rh (مخصوصاً ژن RHAG) ایجاد میشود. این ژن مسئول ساخت پروتئینهایی است که آنتیژن Rh را روی سطح گلبولهای قرمز قرار میدهند.
افراد Rh-null اغلب دچار مشکلاتی مثل کمخونی خفیف تا متوسط هستند و گلبولهای قرمزشان شکنندهتر از افراد دیگر است.
این گروه خونی نهتنها بسیار نادر است، بلکه میتواند به افراد Rh منفی دیگر نیز خون اهدا کند. از این رو، در مواقع اضطراری نجاتدهندهی زندگی انسانهاست؛ اما دریافت خون برای دارندگان Rh-null بسیار دشوار است، چون فقط از فردی با همین گروه خون میتوانند خون بگیرند.
آیا میتوان خون طلایی را ذخیره کرد؟
بله، از آنجایی که تعداد دارندگان این گروه خونی بسیار محدود است، سازمانهای انتقال خون بینالمللی مثل International Rare Donor Panel (IRDP) برای شناسایی و ذخیره خون آنها اقدام میکنند. بعضی از افراد حتی خون خود را فریز کرده و در بانکهای خون مخصوص نگهداری میکنند تا در آینده در صورت نیاز از آن استفاده شود.
جمعبندی
گروه خونی طلایی rh null یکی از نایابترین و ارزشمندترین گروههای خونی در جهان است. این ویژگی ژنتیکی خاص، هم مزایا و هم چالشهایی برای دارندگان خود به همراه دارد. اگرچه تعداد دارندگان این خون بسیار محدود است، اما نقش آنها در نجات جان دیگران میتواند حیاتی باشد.
گروه خونی طلایی یا Rh-null از نظر رنگ واقعی خون، هیچ تفاوتی با سایر گروههای خونی ندارد. برخلاف تصور رایج یا نام “طلایی”، رنگ این گروه خونی قرمز تیره (مانند سایر خونها) است، چون رنگ خون انسان به میزان هموگلوبین و اکسیژن آن بستگی دارد، نه نوع آنتیژنهای سطح گلبول قرمز.
بر اساس منابع معتبر، نام “طلایی” (Golden Blood) صرفا لقب علمی و رسانه ای است.
این نام به دلیل نادر بودن شدید (کمتر از 50 مورد ثبتشده در جهان) و اهمیت بالای آن در طب انتقال خون داده شده، نه رنگ واقعی خون.
این گروه می تواند به بسیاری از بیماران Rh منفی خون اهدا کند، اما خودش فقط می تواند از گروه مشابه دریافت کند. این موضوع، آن را از نظر پزشکی بسیار ارزشمند کرده است.
بیشترین و کمترین گروه خونی در جهان
در جدول زیر درصد تقریبی بیشترین و کمترین گروه خونی در دنیا را با شما به اشتراک گذاشته ایم:
گروه خونی | +Rh مثبت / -Rh منفی | درصد تقریبی در جهان | توضیحات |
---|---|---|---|
O+ | Rh مثبت | 37% | بیشترین شیوع جهانی |
A+ | Rh مثبت | 27% | شایع در اروپا و آمریکای شمالی |
B+ | Rh مثبت | 23% | رایج در آسیا و هند |
AB+ | Rh مثبت | 6% | گیرنده جهانی خون |
O− | Rh منفی | 2.5% | دهنده جهانی خون |
A− | Rh منفی | 2% | کمیاب |
B− | Rh منفی | 1% | بسیار نادر در شرق آسیا |
AB− | Rh منفی | 0.5% | نادرترین گروه خونی رایج |
Rh-null (طلایی) | بدون هیچ آنتیژن Rh | < 0.0001% (~ کمتر از 50 نفر در جهان) | نادرترین گروه خونی مطلق |
جمع بندی
- O+ رایجترین گروه خونی در جهان است، به ویژه در آمریکای لاتین و آفریقا.
- AB− نادرترین گروه خونی رایج است.
- Rh-null یا گروه خونی طلایی نادرترین نوع در جهان است که در هر میلیون نفر، شاید یک نفر آن را داشته باشد.