اگه تا حالا درد تیرکشنده‌ای رو از کمر تا پشت پاها حس کردی، احتمال زیاد پای عصب سیاتیک وسط بوده! اما این رگ معروف دقیقاً کجاست؟ چرا بهش می‌گن سیاتیک؟ و چرا دردش گاهی می‌تونه از خواب هم بندازت؟ در این مقاله از دکتر درد، همه چیز رو درباره این عصب مهم و پر دردسر می‌فهمی.
رگ سیاتیک در کجاست؟
عصب سیاتیک (Sciatic Nerve) بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین عصب در بدن انسان است. این عصب از پایین ستون فقرات (ناحیه کمر یا لومبار) شروع می‌شود، از لگن رد می‌شود، از پشت ران پایین می‌آید و به دو شاخه تقسیم شده و به ساق پا، مچ و کف پا می‌رسد.
مسیر دقیق عصب سیاتیک:
- شروع از نخاع کمری (L4 تا S3)
- عبور از عضله پیریفورمیس در لگن
- حرکت از پشت ران به سمت زانو
تقسیم به دو شاخه:
- عصب تیبیال (Tibial Nerve): به پشت ساق پا می‌رود
- عصب پرونئال (Peroneal Nerve): به سمت جلوی ساق پا و روی پا می‌رود
نقش عصب سیاتیک در بدن
عصب سیاتیک مسئول انتقال پیام‌های حسی و حرکتی از نخاع به پاها و برعکس است. این یعنی:
- احساسات (مثل درد یا لمس) از پا به مغز منتقل می‌شن
- فرمان‌های حرکتی از مغز به عضلات پاها ارسال می‌شن
- بدون این عصب، حرکت، کنترل یا حتی احساس در پاها ممکن نبود!
چرا درد سیاتیک ایجاد می‌شود؟
درد سیاتیک معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که این عصب تحت فشار یا التهاب قرار بگیره. رایج‌ترین دلایل شامل:
فتق دیسک کمر (Herniated Disc)
وقتی یکی از دیسک‌های بین مهره‌ای بیرون می‌زنه و روی عصب سیاتیک فشار میاره.
تنگی کانال نخاعی (Spinal Stenosis)
کاهش فضای کانال نخاعی باعث فشرده شدن ریشه‌های عصبی می‌شه.
سندرم پیریفورمیس
فشرده شدن عصب سیاتیک توسط عضله پیریفورمیس در ناحیه لگن.
بارداری یا اضافه وزن
افزایش وزن بدن می‌تونه فشار اضافی به کمر و عصب سیاتیک وارد کنه.
علائم رایج درد سیاتیک
- درد تیرکشنده از کمر تا ساق پا
- گزگز یا بی‌حسی در پا
- ضعف عضلات پا یا زانو
- تشدید درد هنگام نشستن یا ایستادن طولانی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر درد سیاتیک:
- بیش از یک هفته طول کشید
- شدید و ناگهانی بود
- باعث ضعف شدید عضلات شد
- یا با بی‌اختیاری ادرار همراه شد
حتماً باید به متخصص مغز و اعصاب یا ارتوپد مراجعه کنید.
کلام آخر
عصب سیاتیک یکی از حیاتی‌ترین عصب‌های بدن ماست که نقش کلیدی در حرکت و احساس پاها دارد. اگرچه درد سیاتیک آزاردهنده است، اما با شناخت محل دقیق آن و دلایل ایجاد درد، می‌توان از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کرد و راهکارهای درمانی مناسب را به‌موقع شروع کرد.
