بیدار شدن با سردرد یکی از بدترین شروع‌های ممکن برای روز است. تصور کن هنوز چشم باز نکردی و درد خفیفی در شقیقه‌ها یا پشت سرت حس می‌کنی. خیلی‌ها این مشکل را تجربه می‌کنند و نمی‌دانند چرا هر روز صبح با چنین حالتی بیدار می‌شوند.
سردرد صبحگاهی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از کم‌خوابی گرفته تا مشکلات تنفسی در خواب. در این مقاله کامل بررسی می‌کنیم که علت سردرد بعد از بیداری چیست و چطور می‌شود از آن جلوگیری کرد.
علت‌های اصلی سردرد صبحگاهی
دلایل زیادی باعث می‌شوند صبح‌ها با سردرد از خواب بیدار شویم. بعضی از آن‌ها به سبک زندگی مربوط‌اند، مثل خواب بی‌کیفیت یا مصرف زیاد کافئین، و بعضی دیگر به مشکلات جسمی، مثل فشار خون بالا یا آپنه خواب. شناخت این علت‌ها اولین قدم برای درمان و پیشگیری است.
کمبود خواب یا خواب بی‌کیفیت
وقتی بدن خواب کافی نداشته باشد، مغز به‌خوبی استراحت نمی‌کند و سطح مواد شیمیایی در بدن تغییر می‌کند. همین موضوع می‌تواند باعث بروز سردرد صبحگاهی شود. اگر عادت داری شب‌ها دیر بخوابی یا مدام خوابت قطع شود، طبیعی است که صبح با احساس سنگینی و درد در سر بیدار شوی. تلاش کن ساعت مشخصی برای خواب و بیداری داشته باشی و قبل از خواب سراغ موبایل یا تلویزیون نروی.
زیاد خوابیدن هم می‌تواند باعث سردرد شود
جالب است بدانیم همان‌طور که کم‌خوابی مضر است، خواب زیاد هم ممکن است باعث سردرد شود. وقتی بیش از حد معمول می‌خوابیم، سطح سروتونین در مغز تغییر می‌کند و بدن از حالت طبیعی خود خارج می‌شود. در نتیجه ممکن است با احساس گیجی و سردرد از خواب بیدار شویم. بنابراین بهترین کار این است که تعادل را رعایت کنیم و هر شب بین ۷ تا ۸ ساعت بخوابیم.
آپنه خواب؛ دلیل پنهان سردرد صبحگاهی
آپنه خواب یکی از شایع‌ترین و در عین حال کمتر شناخته‌شده‌ترین دلایل سردرد صبحگاهی است. در این حالت، تنفس فرد هنگام خواب برای چند لحظه قطع می‌شود و اکسیژن کمتری به مغز می‌رسد. مغز برای جبران، رگ‌های خونی را گشاد می‌کند و همین اتفاق باعث درد هنگام بیداری می‌شود. اگر خر و پف بلندی داری یا روزها احساس خستگی می‌کنی، حتماً این موضوع را با پزشک در میان بگذار.
دندان قروچه در خواب
اگر صبح‌ها با درد در فک یا شقیقه بیدار می‌شوی، احتمال دارد شب‌ها دندان‌هایت را روی هم فشار می‌دهی. این عادت که به آن دندان قروچه گفته می‌شود، اغلب بر اثر استرس یا اضطراب اتفاق می‌افتد و باعث ایجاد سردرد تنشی در صبح می‌شود. برای جلوگیری از این حالت می‌توان از محافظ دندان مخصوص استفاده کرد یا با کاهش استرس، شدت آن را کمتر کرد.
بالش و وضعیت بدن هنگام خواب
یکی از ساده‌ترین و در عین حال رایج‌ترین علت‌های سردرد صبحگاهی، بالش نامناسب است. بالش خیلی بلند یا خیلی سفت باعث می‌شود گردن در طول شب در زاویه اشتباه قرار گیرد و عضلات تحت فشار باشند. این فشار باعث سردردهای عضلانی و درد در پشت سر می‌شود. برای انتخاب بالش مناسب، بهتر است به اندازه ارتفاع شانه و راحتی گردن توجه کنی.
فشار خون بالا و تغییرات قند خون
برخی افراد زمانی که فشار خونشان بالا می‌رود، صبح‌ها با سردرد از خواب بیدار می‌شوند. این نوع سردرد معمولاً در پشت سر حس می‌شود و گاهی با سرگیجه یا تاری دید همراه است. از طرف دیگر، افت قند خون در افرادی که شام نمی‌خورند یا دیر غذا می‌خورند، هم می‌تواند عامل سردرد صبحگاهی باشد. وعده شام سبک و متعادل می‌تواند از این حالت جلوگیری کند.
تأثیر مصرف کافئین و الکل
بدن ما به تعادل نیاز دارد. مصرف زیاد قهوه یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار، و از طرف دیگر قطع ناگهانی آن‌ها، هر دو ممکن است باعث سردرد شوند. همچنین نوشیدنی‌های الکلی با ایجاد کم‌آبی در بدن، باعث می‌شوند صبح با سردرد بیدار شویم. نوشیدن آب کافی و کنترل مصرف این مواد کمک زیادی به کاهش سردرد صبحگاهی می‌کند.
اضطراب و استرس
استرس مزمن در طول روز می‌تواند عضلات گردن و شانه‌ها را منقبض کند و در نهایت به صورت سردرد در صبح بروز پیدا کند. اگر شب‌ها با فکر و خیال زیاد به رختخواب می‌روی، بهتر است قبل از خواب چند دقیقه مدیتیشن یا تنفس عمیق انجام دهی تا بدنت آرام شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در بیشتر موارد، سردردهای صبحگاهی ناشی از سبک زندگی نادرست هستند و با اصلاح عادت‌ها برطرف می‌شوند. اما اگر سردردها مداوم، شدید یا همراه با علائمی مثل تهوع، تاری دید یا بی‌حسی دست و پا هستند، حتماً باید به پزشک مراجعه شود. چنین نشانه‌هایی می‌توانند علامت مشکلات جدی‌تر مانند میگرن یا اختلالات عصبی باشند.
چگونه از سردرد صبحگاهی پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از بیدار شدن با سردرد، رعایت چند نکته ساده ولی مؤثر می‌تواند کمک زیادی کند:
- داشتن خواب منظم بین ۷ تا ۸ ساعت در شبانه‌روز
- انتخاب بالش و تشک مناسب
- نوشیدن آب کافی در طول روز
- کاهش مصرف کافئین و نوشیدنی‌های محرک
- کاهش استرس با ورزش، پیاده‌روی یا مدیتیشن
این تغییرات شاید ساده به نظر برسند، اما در درازمدت تأثیر زیادی بر کیفیت خواب و سلامت عمومی بدن دارند.
جمع‌بندی
سردرد هنگام بیدار شدن از خواب نشانه‌ای است که نباید نادیده گرفته شود. این مشکل می‌تواند از عادت‌های روزمره یا بیماری‌های نهفته ناشی شود. با تنظیم ساعت خواب، نوشیدن آب کافی، انتخاب بالش مناسب و کنترل استرس می‌توان تا حد زیادی از بروز سردردهای صبحگاهی جلوگیری کرد. اگر این سردردها مکرر یا شدید هستند، مراجعه به پزشک بهترین تصمیم است تا علت دقیق مشخص و درمان مناسب انجام شود.
