جالب است بدانید که بسیاری از کسانی که خربزه می‌خورند، ممکن است بعدش حس خارش دهان یا تورم لب‌ها را تجربه کنند. اگر شما هم می‌پرسید «چرا خربزه حساسیت‌زاست»، این مقاله برای شما نوشته شده است – دوستانه، ساده و علمی.
چه چیزی در خربزه باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شود؟
خربزه (نوعی ملون) می‌تواند در برخی افراد واکنش حساسیتی ایجاد کند؛ یعنی سیستم ایمنی بدن، پروتئین‌های درون این میوه را به‌عنوان ماده مهاجم شناسایی کرده و آنتی‌بادی‌هایی به نام IgE علیه آن تولید می‌کند. در مطالعه‌ای که روی ۶۶ نفر انجام شد، مشخص شد تمام این افراد به گرده گیاهان نیز حساسیت داشتند. حتی برخی از آن‌ها واکنش‌های شدیدتری مانند تورم یا کهیر تجربه کرده بودند.
ارتباط خربزه با گرده و لاتکس
جالب است بدانید که بسیاری از افرادی که به خربزه حساسیت دارند، به میوه‌هایی مثل هندوانه و هلو هم واکنش نشان می‌دهند؛ این دقیقاً همان نکته‌ای‌ست که باعث می‌شود بپرسیم: هندوانه برای چه کسانی مضر است؟ این موضوع به پدیده‌ای به نام “آلرژی متقاطع” مربوط می‌شود؛ یعنی سیستم ایمنی بدن، پروتئین‌های مشابه موجود در گرده گیاهان، لاتکس و میوه‌ها را اشتباه می‌گیرد و نسبت به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد.
در این مطالعه، بیش از نیمی از افراد حساس به خربزه، به گرده‌هایی مانند درخت اولموس، آمبروزیا و چمن‌ها حساس بودند. همچنین حدود ۲۳ درصد آن‌ها حساسیت به لاتکس داشتند که به وضوح نقش پروتئین‌های مشابه را در ایجاد این واکنش‌ها نشان می‌دهد.
علائم واکنش‌های آلرژیک به خربزه چیست؟
در اغلب موارد، اولین و شایع‌ترین علامت، خارش یا سوزش در ناحیه دهان، لب‌ها یا گلو است. این حالت که به آن “سندروم آلرژی دهانی” یا OAS گفته می‌شود، در افرادی دیده می‌شود که به گرده گیاهان آلرژی دارند. در برخی افراد ممکن است کهیر، تورم یا حتی ناراحتی‌های گوارشی خفیف هم دیده شود. خوشبختانه در تحقیق مورد نظر، هیچ موردی از شوک آنافیلاکتیک گزارش نشده است.
چطور می‌توان تشخیص داد که به خربزه آلرژی داریم؟
یکی از روش‌های رایج، استفاده از تست پوستی با قطعه‌ای از خود خربزه است که به آن آزمون “پوست‌خراش” یا prick‑by‑prick گفته می‌شود. همچنین بررسی میزان آنتی‌بادی IgE در خون هم می‌تواند نشان‌دهنده آلرژی باشد. در برخی موارد، برای تأیید نهایی، از تست خوراکی استفاده می‌شود که باید زیر نظر پزشک انجام شود.
با این حساسیت چطور باید کنار آمد؟
اگر متوجه شدید که بعد از خوردن خربزه، بدن‌تان واکنش نشان می‌دهد، بهتر است از مصرف آن پرهیز کنید. همین توصیه برای دیگر میوه‌های مرتبط مانند هندوانه، هلو یا حتی گوجه‌فرنگی هم صادق است.
در این میان خیلی‌ها می‌پرسند: «یک قاچ هندوانه چقدر قند دارد؟» یا «هندوانه برای قند خون ضرر دارد؟» این سوال‌ها به‌خصوص برای کسانی که دیابت دارند، بسیار مهم است. نکته اینجاست که اگر شما به خربزه یا هندوانه حساس هستید، مشکل‌تان فقط قندش نیست، بلکه باید نگران واکنش سیستم ایمنی‌تان هم باشید. حتی مقدار کمی از این میوه می‌تواند در شما واکنش‌های ناخوشایندی ایجاد کند.
یک نگاه خودمانی‌تر به موضوع
فرض کنید وسط یک روز گرم تابستونی، با کلی ذوق و شوق یه قاچ خنک از هندوانه یا خربزه برمی‌دارید. تا یه گاز می‌زنید، دهنتون می‌سوزه یا لب‌هاتون می‌خاره! ممکنه با خودتون فکر کنید نکنه هندوانه برای قند خون ضرر داره؟ اما در واقع مشکل از سیستم ایمنی‌تونه نه قندش. این یعنی بدن شما اون میوه خوشمزه رو با یک مهاجم اشتباه گرفته و واکنش نشون داده.
حساسیت غذایی ممکنه به‌نظر ترسناک بیاد ولی با شناخت و مدیریت درست، قابل کنترل‌ـه. بدون اینکه از لذت خوردن بقیه میوه‌ها محروم بشید، فقط کافیه یاد بگیرید بدن‌تون به چی حساسه.
چرا وقتی خربزه می‌خورم، گلوی من دچار سوزش می‌شود؟
ممکن است پس از خوردن خربزه احساس سوزش در ناحیه گلو داشته باشید. این حالت در بسیاری از موارد به‌دلیل یک واکنش آلرژیک خفیف رخ می‌دهد که به آن “سندروم آلرژی دهانی” گفته می‌شود. در این وضعیت، سیستم ایمنی بدن شما برخی از پروتئین‌های موجود در خربزه را با پروتئین‌های مشابه در گرده گیاهان اشتباه می‌گیرد. همین اشتباه ساده، کافی است تا واکنشی مانند خارش، سوزش یا تحریک در دهان و گلو ایجاد شود.
جالب آن‌که بسیاری از افرادی که به گرده گیاهانی مانند آمبروزیا یا چمن حساسیت دارند، واکنش مشابهی نسبت به میوه‌هایی همچون خربزه، هندوانه یا حتی هلو نیز نشان می‌دهند. بنابراین، اگر چنین حسی را تجربه می‌کنید، بهتر است آن را جدی گرفته و در صورت تکرار، با پزشک مشورت کنید.
چرا خربزه ممکن است باعث گلودرد شود؟
گاهی ممکن است پس از مصرف خربزه، دچار گلودرد شوید، حتی در شرایطی که پیش از آن هیچ علائمی از سرماخوردگی یا عفونت نداشته‌اید. در چنین حالتی، علت اصلی می‌تواند واکنش بدن به پروتئین‌های خاص موجود در این میوه باشد. در برخی افراد، سیستم ایمنی این پروتئین‌ها را به اشتباه به‌عنوان عوامل مهاجم شناسایی می‌کند و همین موضوع منجر به بروز علائمی مانند درد یا سوزش در گلو می‌شود.
در واقع، این نوع واکنش بیشتر در افرادی دیده می‌شود که پیش‌زمینه‌ی آلرژی به گرده گیاهان یا لاتکس را دارند. هرچند که این نوع حساسیت معمولاً خفیف است، اما اگر به‌طور مکرر پس از خوردن خربزه دچار ناراحتی در ناحیه گلو می‌شوید، بهتر است با یک متخصص آلرژی مشورت نمایید تا علت دقیق آن مشخص شود و راهکار مناسبی برای آن ارائه گردد.
نتیجه‌گیری
- خربزه می‌تواند در افراد خاصی حساسیت ایجاد کند که معمولاً به گرده گیاهان یا لاتکس هم حساس‌اند.
- این حساسیت معمولاً به‌صورت خارش دهان، لب، زبان یا علائم پوستی ظاهر می‌شود.
- تست‌های ساده‌ای وجود دارد که کمک می‌کند تا بفهمید آلرژی دارید یا نه.
- اگر دچار واکنش می‌شوید، بهتر است از مصرف خربزه و میوه‌های مشابه خودداری کنید و در صورت نیاز با پزشک مشورت نمایید.
