تصور کنید کودکی در خانه با جوش‌های قرمز خارش‌دار از خواب بیدار می‌شود. شاید اولین فکری که به ذهن والدین برسد «آبله مرغان» باشد. این بیماری شناخته‌شده که در کودکی شایع‌تر است، می‌تواند با علائم آزاردهنده‌ای همراه باشد. اما سؤال مهم اینجاست: آبله مرغان تا چند روز واگیر دارد و از چه زمانی دیگر خطر انتقال آن وجود ندارد؟ پاسخ این پرسش نه‌تنها برای پیشگیری از شیوع، بلکه برای مراقبت از اطرافیان—مخصوصاً افرادی با سیستم ایمنی ضعیف—اهمیت زیادی دارد. در این مقاله از دکتر درد، به‌طور کامل درباره این بیماری ویروسی و میزان سرایت‌پذیری آن صحبت خواهیم کرد.
آبله مرغان بعد از چند روز واگیر دارد؟
آبله مرغان یک بیماری ویروسی واگیردار است که توسط ویروس واریسلا زوستر (Varicella-Zoster Virus) ایجاد می‌شود. این ویروس متعلق به خانواده هرپس‌ویروس‌هاست و می‌تواند پس از بهبودی در بدن باقی بماند و بعدها به شکل بیماری زونا (shingles) بازگشت کند.
آبله مرغان عمدتاً در کودکان زیر ۱۰ سال دیده می‌شود، اما بزرگسالانی که قبلاً به آن مبتلا نشده‌اند نیز در معرض خطر هستند و ممکن است با شدت بیشتری آن را تجربه کنند.
این بیماری از دو روز قبل از بروز جوش‌ها تا زمانی که همه تاول‌ها خشک شوند (حدود ۷ روز) واگیردار است.
علائم آبله مرغان چیست؟
علائم بیماری معمولاً ۱۰ تا ۲۱ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند. مهم‌ترین نشانه‌ها شامل موارد زیر هستند:
- تب خفیف تا متوسط
- بی‌حالی و سردرد
- بی‌اشتهایی
- جوش‌های قرمز کوچک که به تاول‌های آبدار تبدیل می‌شوند
- خارش شدید پوست
جوش‌ها ابتدا در ناحیه صورت، سینه و پشت ظاهر می‌شوند و سپس به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابند
تاول‌ها در طی چند روز خشک می‌شوند و به دَلَمه (پوسته) تبدیل می‌گردند. این مرحله نشانه‌ی پایان بیماری است.
نحوه انتقال بیماری آبله مرغان
ویروس آبله مرغان بسیار مسری است و به روش‌های مختلفی می‌تواند منتقل شود:
- تنفس هوای آلوده به ذرات ویروسی ناشی از عطسه یا سرفه‌ی فرد بیمار
- تماس مستقیم با تاول‌های آبله مرغان
- تماس با وسایلی که با مایع تاول‌ها یا بزاق فرد بیمار آلوده شده‌اند
نکته مهم این است که حتی قبل از ظهور جوش‌ها، فرد می‌تواند ویروس را منتقل کند.
تا چند روز آبله مرغان واگیردار است؟
آبله مرغان از ۱ تا ۲ روز قبل از ظاهر شدن اولین جوش‌ها تا زمانی که تمام تاول‌ها خشک و پوسته‌پوسته شوند، واگیردار است. این معمولاً ۵ تا ۷ روز پس از شروع جوش‌ها طول می‌کشد.
بنابراین:
فرد بیمار از ۲ روز قبل از جوش زدن تا حدوداً ۷ روز بعد از آن واگیردار محسوب می‌شود.
زمانی که تمام تاول‌ها خشک شده باشند و دیگر تاول تازه‌ای ظاهر نشود، انتقال ویروس تقریباً به پایان رسیده است.
چگونه از ابتلا به آبله مرغان پیشگیری کنیم؟
- واکسیناسیون: مؤثرترین راه پیشگیری از آبله مرغان است. واکسن واریسلا معمولاً در دو نوبت تزریق می‌شود و باعث ایمنی قوی در بدن می‌شود.
- ایزوله کردن فرد بیمار: تا زمان از بین رفتن دَلَمه‌ها، باید از تماس بیمار با افراد سالم—مخصوصاً نوزادان، زنان باردار و بیماران با نقص ایمنی—جلوگیری شود.
- رعایت بهداشت: شستن مرتب دست‌ها و ضدعفونی کردن سطوح آلوده می‌تواند به کاهش انتقال کمک کند.
درمان آبله مرغان
درمان خاصی برای از بین بردن ویروس وجود ندارد، اما می‌توان علائم را کنترل کرد:
- استفاده از داروهای ضد تب مانند استامینوفن (هرگز در کودکان آسپرین ندهید)
- لوسیون‌های ضد خارش یا حمام با جوش شیرین برای کاهش تحریک پوست
- آنتی‌هیستامین‌ها برای کاهش خارش
- در موارد شدید یا برای بیماران با خطر بالا، ممکن است پزشک داروی ضدویروسی مانند آسیکلوویر تجویز کند
عوارض احتمالی آبله مرغان چیست؟
در اغلب موارد، آبله مرغان خودبه‌خود و بدون مشکل خاصی بهبود می‌یابد. با این حال، در برخی موارد ممکن است عوارضی ایجاد شود:
- عفونت باکتریایی ثانویه پوست
- التهاب مغز (آنسفالیت)
- ذات‌الریه ویروسی
- زونا در آینده (فعال شدن مجدد ویروس نهفته)
جمع‌بندی
آبله مرغان یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که معمولاً در دوران کودکی تجربه می‌شود. پیشگیری با واکسن، رعایت فاصله از فرد بیمار و حفظ بهداشت فردی، مهم‌ترین روش‌های مقابله با گسترش این ویروس هستند. اگرچه آبله مرغان اغلب خفیف است، اما در برخی افراد می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند؛ پس رعایت اصول بهداشتی و مراقبت از اطرافیان اهمیت زیادی دارد.
