اکو قلب (Echocardiography) یکی از پیشرفتهترین روشهای تصویربرداری پزشکی است که ساختار و عملکرد قلب را بهدقت بررسی میکند. این آزمایش کاملاً غیرتهاجمی و بدون درد بوده و اطلاعات حیاتی درباره سلامت قلب ارائه میدهد. اما سوال مهم اینجاست: در اکو قلب چه چیزهایی مشخص میشود؟
آیا این تست میتواند مشکلات پنهان قلبی را آشکار کند؟ در ادامه، با جزئیات بیشتری به این موضوع پرداختهایم.
در اکو قلب چه مواردی مشخص میشود؟
۱. عملکرد کلی قلب
اکو وضعیت عملکرد بطنها، میزان خون پمپ شده و کارایی قلب را بررسی میکند. شاخص کسر جهشی (Ejection Fraction – EF) یکی از مهمترین معیارها برای ارزیابی قدرت پمپاژ قلب است.
۲. وضعیت دریچههای قلب
اختلالات دریچهای مانند تنگی (Stenosis) یا نارسایی دریچهای (Regurgitation) از طریق اکو قابل تشخیص هستند. این موارد در صورت درماننشدن میتوانند منجر به مشکلات جدی مانند نارسایی قلبی شوند.
۳. اندازه و ضخامت دیوارههای قلب
بزرگ شدن حفرههای قلب یا ضخیم شدن غیرطبیعی دیوارهها نشانهای از بیماریهایی مانند کاردیومیوپاتی یا فشار خون بالا است که اکو آنها را شناسایی میکند.
۴. بررسی جریان خون و فشار داخل قلب
اکو داپلر کمک میکند تا ناهنجاریهای جریان خون مانند نشت خون از دریچهها، لختههای خون، و افزایش فشار ریوی تشخیص داده شوند.
۵. بررسی مشکلات مادرزادی قلبی
در نوزادان و کودکان، اکو به تشخیص نقایص مادرزادی قلبی مانند سوراخ بین دهلیزی (ASD) یا بین بطنی (VSD) کمک میکند.
اکو قلب چگونه انجام میشود؟
اکو قلب با استفاده از امواج صوتی (اولتراسوند) تصاویر دقیقی از قلب تولید میکند. این آزمایش انواع مختلفی دارد:
اکو داپلر – ارزیابی جریان خون در قلب و عروق.
اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک (TTE) – رایجترین روش که با قرار دادن پروب روی قفسه سینه انجام میشود.
اکوکاردیوگرافی ترانس ازوفاژیال (TEE) – تصویربرداری دقیقتر با وارد کردن پروب به مری.
اکوکاردیوگرافی استرس – بررسی عملکرد قلب هنگام فعالیت فیزیکی یا مصرف دارو.
بهترین زمان برای انجام اکو قلب چه موقع است و چه آمادگیهایی لازم داریم؟
بهترین زمان اکو قلب
وقتی علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، تپش قلب، سرگیجه یا خستگی مفرط دارید، پزشک ممکن است اکو را تجویز کند. همچنین، برای بررسی بیماریهای قلبی یا پیگیری نتایج درمان، انجام اکو ضروری است.
آمادگیهای قبل از اکو:
✔ اکو ترانس توراسیک (TTE): نیاز به آمادگی خاصی ندارد.
✔ اکو ترانس ازوفاژیال (TEE): ۸ ساعت ناشتا باشید و پس از آزمایش، تا چند ساعت رانندگی نکنید.
✔ اکو استرس: از مصرف کافئین و سیگار قبل از تست خودداری کنید.
نکته مهم: طبق توصیه پزشک، داروهای خود را قبل از اکو مصرف کنید مگر اینکه خلاف آن گفته شود.
مراحل انجام اکو قلب؛ از آمادهسازی تا نتیجه
۱. آمادهسازی: بسته به نوع اکو، ممکن است نیاز به ناشتا بودن یا قطع برخی داروها داشته باشید. پزشک راهنماییهای لازم را به شما میدهد.
۲. انجام آزمایش:
✔ اکو ترانس توراسیک (TTE): پروب دستگاه روی قفسه سینه قرار میگیرد و تصاویر قلب ثبت میشود.
✔ اکو ترانس ازوفاژیال (TEE): یک پروب نازک از طریق مری وارد شده و تصاویری دقیق از قلب ارائه میدهد.
✔ اکو استرس: حین ورزش یا با مصرف دارو، عملکرد قلب بررسی میشود.
۳. بررسی نتایج: پزشک عملکرد قلب، وضعیت دریچهها و جریان خون را ارزیابی کرده و در صورت نیاز، مراحل درمانی را مشخص میکند.
جدول: مقایسه انواع اکو قلب و کاربردهای آن
نوع اکو | نحوه انجام | موارد قابل تشخیص |
---|---|---|
اکو ترانس توراسیک (TTE) | روی قفسه سینه | عملکرد کلی قلب، ضخامت دیوارهها، مشکلات دریچهای |
اکو ترانس ازوفاژیال (TEE) | از طریق مری | بررسی دقیقتر دریچهها، لختههای خون |
اکو استرس | حین ورزش یا با دارو | عملکرد قلب در شرایط استرس |
اکو داپلر | بررسی جریان خون | تشخیص ناهنجاریهای جریان خون و فشار داخل قلب |
آیا اکو قلبی میتواند سکته قلبی را تشخیص دهد؟
بله! اکو قلبی یکی از روشهای موثر برای بررسی آثار سکته قلبی است. این آزمایش با نمایش کاهش حرکت دیوارههای قلب، آسیب به عضله قلب و کاهش قدرت پمپاژ (EF) میتواند نشانههای سکته را شناسایی کند.
اما توجه کنید! اکو سکته قلبی را در لحظه وقوع تشخیص نمیدهد. برای تشخیص سکته حاد، نوار قلب (ECG) و آزمایش خون ضروری است، اما اکو میتواند آسیبهای باقیمانده از سکته را نشان دهد.
جمعبندی از دیدگاه دکتر درد
اکو قلب یکی از مهمترین روشهای تشخیصی برای بررسی سلامت قلب است که عملکرد، جریان خون و مشکلات ساختاری قلب را مشخص میکند. این روش غیرتهاجمی بوده و اطلاعات حیاتی درباره وضعیت قلب ارائه میدهد. اگر پزشک برای شما اکو قلب تجویز کرده است، نگران نباشید؛ این آزمایش میتواند از بسیاری از مشکلات قلبی پیشگیری کند.
برای اطلاعات بیشتر درباره بیماریهای قلبی، به سایت دکتر درد مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید