زردی نوزاد یکی از مشکلات رایج روزهای اول تولد است که به دلیل افزایش بیلیروبین در خون ایجاد میشود. در کنار روشهای پزشکی، رژیم غذایی مادر میتواند روند بهبود را تسریع کند. مصرف مواد غذایی مناسب، به دفع بیلیروبین از بدن نوزاد کمک کرده و زردی را کاهش میدهد. در این مطلب، بهترین خوراکیهای مفید برای مادران شیرده را معرفی کردهایم.
۱. مصرف مایعات کافی
یکی از عوامل اصلی در درمان زردی نوزاد، تغذیه مناسب و هیدراتاسیون بدن است. مادرانی که به نوزاد خود شیر میدهند باید مایعات کافی مصرف کنند تا میزان تولید شیر افزایش یابد. مصرف آب، سوپهای سبک و دمنوشهای گیاهی میتواند به تسریع دفع بیلیروبین از بدن نوزاد کمک کند.
۲. میوهها و سبزیجات غنی از ویتامین C
ویتامین C نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد و به دفع سریعتر بیلیروبین کمک میکند. مادران باید میوهها و سبزیجات غنی از ویتامین C مانند پرتقال، کیوی، توت فرنگی و فلفل دلمهای را در رژیم غذایی خود بگنجانند.
۳. مصرف مواد غذایی غنی از فیبر
فیبر به هضم بهتر غذا و دفع سموم از بدن کمک میکند. مواد غذایی مانند سبزیجات برگدار، غلات کامل، لوبیا و عدس از منابع عالی فیبر هستند که میتوانند به دفع بیلیروبین اضافی از بدن نوزاد کمک کنند.
۴. مصرف پروتئینهای سالم
پروتئینها نقش مهمی در بازسازی سلولها و تقویت سیستم ایمنی بدن دارند. مادران میتوانند از منابع پروتئینی سالم مانند ماهی، مرغ، تخممرغ و حبوبات استفاده کنند تا به روند درمان زردی نوزاد کمک کنند.
۵. استفاده از دمنوشهای گیاهی
دمنوشهایی مانند چای نعناع و دمنوش زنجبیل میتوانند به کاهش التهاب و کمک به هضم غذا کمک کنند. این گیاهان علاوه بر بهبود سلامتی مادر، به فرآیند بهبود زردی نوزاد نیز کمک میکنند.
۶. محدود کردن مصرف چربیهای ناسالم
چربیهای ناسالم موجود در غذاهای سرخشده و فرآوریشده میتوانند به عملکرد کبد آسیب بزنند و روند دفع بیلیروبین را کند کنند. مادران باید از مصرف چربیهای ترانس و اشباع خودداری کنند.
نکات اضافی
- اگر نوزاد به اندازه کافی شیر میخورد، به دفع بیلیروبین کمک میکند. بنابراین، شیر مادر باید بهطور منظم و کافی به نوزاد داده شود.
- در صورتی که زردی نوزاد به شدت افزایش یابد، حتماً باید با پزشک متخصص مشورت کرد.
مادر برای کاهش زردی نوزاد از خوردن چه غذاهایی پرهیز کند؟
غذاهای چرب و سرخشده – هضم دشوار دارند و میتوانند عملکرد کبد را تحت تأثیر قرار دهند.
حبوبات نفاخ – مانند عدس و نخود که ممکن است باعث مشکلات گوارشی در نوزاد شوند.
ادویههای تند و مواد غذایی تحریککننده – مانند فلفل و سیر که ممکن است روی کیفیت شیر مادر تأثیر بگذارند.
لبنیات پرچرب – مصرف زیاد آنها ممکن است دفع بیلیروبین را کند کند.
راهکار بهتر؟ مصرف غذاهای سبک، آبرسان و سرشار از آنتیاکسیدان!
چرا زردی نوزاد اتفاق میافتد؟ دلیلش چیست؟
تجمع بیلیروبین – زردی به دلیل افزایش بیلیروبین در خون نوزاد رخ میدهد. این ماده از تجزیه گلبولهای قرمز ایجاد شده و باید از طریق کبد دفع شود.
کبد نابالغ – کبد نوزاد هنوز کامل رشد نکرده و نمیتواند بیلیروبین را بهسرعت دفع کند.
ناسازگاری خونی – اگر گروه خونی مادر و نوزاد متفاوت باشد، تجزیه سریعتر گلبولهای قرمز باعث زردی میشود.
شیردهی ناکافی – تغذیه کم در روزهای اول تولد، دفع بیلیروبین را کند میکند.
زردی نوزاد چه زمانی ظاهر میشود و چه علائمی دارد؟
زمان بروز: معمولاً زردی در ۲ تا ۴ روز پس از تولد ظاهر شده و تا یک هفته ادامه دارد. در نوزادان نارس، ممکن است دیرتر و طولانیتر باشد.
علائم:
زرد شدن پوست و سفیدی چشم
خوابآلودگی بیش از حد
کاهش اشتها و بیحالی
تغییر رنگ ادرار (تیرهتر) و مدفوع (روشنتر از حد معمول)
اگر زردی نوزاد شدید باشد یا بیشتر از دو هفته ادامه یابد، نیاز به بررسی پزشکی دارد.
عوارض زردی نوزاد چیست؟ جدی بگیریم یا نه؟
زردی خفیف معمولاً بیخطر است و با تغذیه مناسب برطرف میشود. اما اگر شدید شود، میتواند عوارض جدی ایجاد کند:
✔ آسیب مغزی (کرنیکتروس) – در موارد نادر، بیلیروبین بالا میتواند به مغز آسیب بزند.
✔ کاهش شنوایی – تجمع زیاد بیلیروبین ممکن است بر عملکرد شنوایی تأثیر بگذارد.
✔ مشکلات حرکتی و رشدی – زردی درماننشده در موارد شدید میتواند روی رشد تأثیر بگذارد.
راهکار؟ تشخیص زودهنگام و درمان سریع برای پیشگیری از عوارض!
آیا شیر مادر روی زردی نوزاد تأثیر دارد؟ مفید است یا مضر؟
تأثیر مثبت – شیر مادر به دفع سریعتر بیلیروبین کمک کرده و زردی را کاهش میدهد. تغذیه مداوم باعث افزایش حرکات رودهای نوزاد و خروج بیلیروبین از بدن میشود.
زردی ناشی از شیر مادر – در برخی نوزادان، ترکیبات خاصی در شیر مادر میتوانند دفع بیلیروبین را کند کنند. این نوع زردی بیخطر است و معمولاً خودبهخود برطرف میشود.
پس چکار کنیم؟ شیردهی را قطع نکنید! فقط طبق نظر پزشک، میزان تغذیه و بررسی زردی را مدیریت کنید.
جمعبندی از دیدگاه دکتر درد
درمان زردی نوزاد یک فرآیند پیچیده است که نیازمند توجه ویژه به تغذیه مادر و مراقبتهای پزشکی است. تغذیه مناسب، بهویژه مصرف مایعات کافی، ویتامینها و مواد غذایی غنی از فیبر میتواند به روند بهبود نوزاد کمک کند. با این حال، در صورت مشاهده علائم شدید زردی، مشورت با پزشک ضروری است. برای اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی میتوانید به سایت دکتر درد مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید