وقتی نوزادی به دنیا می‌آید، اولین کاری که می‌کند نفس کشیدن از راه بینی است. این مسیر طبیعی و هوشمندانه‌ای‌ست که بدن برای تنفس انتخاب کرده. اما چرا در بزرگسالی خیلی‌ها به تنفس دهانی عادت می‌کنند؟ شاید وقت آن رسیده که به بینی‌مان بیشتر اعتماد کنیم. در این مقاله از دکتر درد به بررسی این موضوع می پردازیم که به چه دلیل تنفس با بینی بهتر از تنفس با دهان است.
چرا تنفس از راه بینی بهتر است؟
در زندگی روزمره اغلب بدون اینکه متوجه شویم از راه دهان نفس می‌کشیم، مخصوصاً هنگام استرس، ورزش یا خواب. اما طبق تحقیقات انجام‌شده در منابع پزشکی، تنفس با بینی بسیار سودمندتر و طبیعی‌تر است. در ادامه به دلایل علمی این موضوع می‌پردازیم:
فیلتر کردن و پاکسازی هوا
بینی به‌عنوان یک فیلتر طبیعی عمل می‌کند. موهای ریز و مخاط داخل بینی ذرات گرد و غبار، آلاینده‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها را به دام می‌اندازند. درحالی‌که تنفس دهانی مستقیماً این ذرات را به ریه می‌فرستد.
مرطوب و گرم کردن هوا
هوای ورودی از طریق بینی پیش از رسیدن به ریه‌ها، مرطوب و گرم می‌شود؛ این موضوع از تحریک و خشک شدن مجاری تنفسی جلوگیری می‌کند. تنفس دهانی باعث ورود هوای خشک، سرد و تحریک‌کننده به ریه‌ها می‌شود.
بهبود اکسیژن‌رسانی به مغز و بدن
یکی از مهم‌ترین مزایای تنفس با بینی، آزادسازی نیتریک‌اکساید (Nitric Oxide) است؛ ماده‌ای که در بینی تولید می‌شود و باعث گشاد شدن عروق و بهبود جریان خون می‌گردد. این فرآیند اکسیژن بیشتری به مغز و اندام‌ها می‌رساند.
کیفیت بهتر خواب و پیشگیری از خر و پف
تنفس دهانی در خواب باعث خر و پف، خشکی گلو و حتی آپنه خواب می‌شود. در مقابل، تنفس با بینی باعث باز ماندن راه هوایی و خواب عمیق‌تر می‌شود. برخی پزشکان استفاده از چسب بینی (nasal strips) را برای بهبود تنفس توصیه می‌کنند.
تقویت سیستم ایمنی بدن
بینی با پاکسازی هوا و تحریک تولید نیتریک‌اکساید، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی ایفا می‌کند. افرادی که بیشتر از دهان نفس می‌کشند، در برابر عفونت‌های تنفسی و گلودرد حساس‌تر هستند.
بهبود ساختار فک و سلامت دندان‌ها
در کودکان، تنفس دهانی می‌تواند منجر به تغییر فرم صورت، باریکی فک و حتی مشکلات ارتودنسی شود. همچنین این نوع تنفس باعث خشکی دهان و افزایش پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.
کاهش اضطراب و استرس
تنفس عمیق از بینی در تمرینات یوگا و مدیتیشن توصیه می‌شود؛ زیرا باعث فعال شدن سیستم پاراسمپاتیک (آرام‌ساز بدن) و کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) می‌گردد.
کلام آخر
تنفس از راه بینی فقط یک عادت سالم نیست؛ بلکه بخشی حیاتی از عملکرد بهینه بدن و ذهن ماست. با تمرین‌های ساده، آگاهی از نحوه تنفس خود را افزایش دهید و در صورت نیاز، از راهنمایی پزشک استفاده کنید. به یاد داشته باشید: هر دم و بازدم، فرصتی برای سلامتی‌ست، اگر آن را از راه درست انجام دهیم.
