شپش سر یکی از مشکلات شایع، به‌ویژه در میان کودکان و دانش‌آموزان است که می‌تواند باعث خارش شدید، ناراحتی و نگرانی والدین شود. اما خبر خوب این است که با روش‌های علمی و توصیه‌شده توسط منابع معتبر بین‌المللی مانند CDC، NHS و Mayo Clinic، می‌توان به‌راحتی و مؤثر با این مشکل مقابله کرد. همراه دکتر درد باشید تا راهکارهایی برای از بین بردن شپش سر ارائه دهیم.
برای از بین بردن شپش سر چی خوبه؟
شپش سر (Pediculus humanus capitis) حشره‌ای کوچک و بدون بال است که از خون پوست سر تغذیه می‌کند. این انگل از طریق تماس مستقیم سر به سر منتقل می‌شود و برخلاف تصور عمومی، ربطی به بهداشت ضعیف یا موهای کثیف ندارد. شپش‌ها نمی‌پرند یا نمی‌پرند، بلکه با خزیدن از یک سر به سر دیگر منتقل می‌شوند.
علائم شایع شپش سر
- خارش شدید پوست سر، به ویژه در ناحیه پشت گوش و گردن
- احساس حرکت یا قلقلک روی پوست سر
- وجود زخم‌های کوچک ناشی از خراشیدن
- مشاهده تخم‌های سفید یا زردرنگ (نیت‌ها) چسبیده به ساقه مو
- دیدن شپش‌های زنده (کوچک و قهوه‌ای‌رنگ) روی موها
روش های از بین بردن شپش
درمان شپش سر نیازمند صبر، دقت و استفاده از روش های مؤثر و علمی است و البته باید با پزشک متخصص مشورت کنید.
در ادامه روش هایی برای از بین بردن شپش سر را با شما در میان گذاشته ایم:
شانه کشی مرطوب
یکی از روش‌های غیرشیمیایی و مؤثر، شانه‌کشی موهای مرطوب با شانه‌های دندانه‌ریز مخصوص است. برای این کار:
- موها را با شامپو بشویید و سپس مقدار زیادی نرم‌کننده بزنید
- با استفاده از شانه مخصوص، از ریشه تا نوک موها را شانه کنید
- این کار را هر ۳ تا ۴ روز یک‌بار به مدت ۲ هفته تکرار کنید تا از بین رفتن کامل شپش‌ها و تخم‌های آن‌ها اطمینان حاصل شود.
استفاده از داروهای ضد شپش
داروهای مختلفی برای درمان شپش سر وجود دارد که برخی از آن‌ها بدون نسخه و برخی با نسخه پزشک قابل تهیه هستند:
- پرمترین (Permethrin): یکی از رایج ترین داروهای بدون نسخه است که به صورت شامپو یا کرم ارائه می شود. با این حال، مقاومت شپش ها به این دارو در برخی مناطق گزارش شده است.
- مالاتیون (Malathion): دارویی با نسخه که برای درمان موارد مقاوم به پرمترین استفاده می‌شود. این دارو باید با احتیاط و طبق دستور پزشک استفاده شود.
- ایورمکتین (Ivermectin): دارویی خوراکی یا موضعی که در موارد شدید یا مقاوم به درمان‌های دیگر تجویز می‌شود.
- دی متیکون (Dimeticone): یک درمان فیزیکی که با پوشاندن و خفه کردن شپش‌ها عمل می‌کند و مقاومت دارویی ایجاد نمی‌کند.
نکته: برخی از داروها فقط شپش‌های بالغ را می‌کشند و بر تخم‌ها تأثیری ندارند؛ بنابراین، تکرار درمان پس از ۷ تا ۱۰ روز برای از بین بردن شپش های تازه متولد شده ضروری است.
اقدامات تکمیلی برای پیشگیری از بازگشت شپش
- بررسی و درمان همزمان اعضای خانواده: همه اعضای خانواده را بررسی کنید و در صورت مشاهده شپش، همزمان درمان را آغاز کنید.
- شست‌وشوی وسایل شخصی: لباس‌ها، ملحفه‌ها، کلاه‌ها و شانه‌ها را با آب داغ بشویید و در دمای بالا خشک کنید.
- اجتناب از اشتراک‌گذاری وسایل شخصی: از به اشتراک‌گذاری شانه، برس، کلاه و دیگر وسایل شخصی با دیگران خودداری کنید.
- اطلاع‌رسانی به مدرسه یا مهدکودک: در صورت ابتلای کودک به شپش، مدرسه یا مهدکودک را مطلع کنید تا اقدامات لازم برای جلوگیری از گسترش انجام شود.
درمان خانگی شپش سر فوری
برخی درمان‌های خانگی مانند استفاده از سرکه، روغن درخت چای، مایونز یا الکل برای درمان شپش توصیه شده‌اند؛ اما شواهد علمی کافی برای اثربخشی آن‌ها وجود ندارد و برخی می‌توانند باعث تحریک پوست یا واکنش‌های آلرژیک شوند. بنابراین، استفاده از درمان‌های تأییدشده و مشورت با پزشک یا داروساز توصیه می‌شود.
